تیرچه کرومیت ( فلزی )
// دارای تاییدیه استاندارد //
تیرچه کرومیت نوعی تیرچه پیش ساخته فلزی مانند تیرچه سفالی فندوله ای و بتنی می باشد با این تفاوت که در بال تحتانی یا پاشنه تیرچه کرومیت به جای استفاده از ۲ عدد میلگرد و بتن از ورق فولادی ۳ یا ۴ میل و در بال فوقانی تیرچه کرومیت به جای ۱ عدد میلگرد از نبشی استفاده شده است . تیرچه کرومیت نسبت به تیرچه های پیش ساخته دیگر مانند تیرچه های سفالی و پیش تنیده دارای مزایایی به شرح زیر است :
– عدم نیاز به جک و شمع بندی در زیر سقف
به دلیل خیز منفی که در زمان تولید تیرچه کرومیت به آن می دهند این تیرچه ها به صورت خود ایستا بوده و نیازی به شمع بندی در زیر سقف تیرچه کرومیت نمی باشد . در سقف های تیرچه بلوک سنتی در زمان بتن ریزی سقف ها نیروی زیادی که بر روی سقف در حال بتن ریزی وارد می شود بوسیله شمع ها به سقف پایین منتقل شده و باعث تنش در بتن سقف پایین می شود . در مواردی هم دیده شده است که در هنگام بتن ریزی سقفی ، سقف طبقه پایین که هنوز بتن آن خشک نشده و جک آن نیز زود برداشته شده است فرو ریخته است .
– امکان بتن ریزی چند سقف ساختمان
به دلیل خود ایستا بودن تیرچه های کرومیت و عدم نیاز به شمع بندی می توان چند سقف را در یک مرحله بتن ریزی نمود.
بتن ریزی چند سقف با هم موجب حذف هزینه های کسر بتن ، ترانسفر تراک های حمل بتن و اجرت پیمانکاران اجرای سقف و پمپ بتن می گردد.
// دارای تاییدیه استاندارد //
– سرعت بالای اجرای سقف ها
به علت سبکی تیرچه های کرومیت و امکان تیرریزی تمام طبقات در یک نوبت در صورت استفاده از بلوک یونولیت سقفی ( پلاستوفوم یا پلی استایرن ) به جای بلوک سیمانی یا سفالی سرعت اجرای کار افزایش می یابد.
– سهولت اجرای داکت ها ( بازشوها )
فاصله آکس به آکس حدود ۷۰ سانتیمتری تیرچه های کرومیت موجب سهولت اجرای داکتها جهت عبور لوله های تاسیساتی و کانال ها ، نصب توالت ایرانی و عدم نیاز به قطع تیرچه می باشد .
– کاهش مصرف بتن
به دلیل فاصله بیشتر تیرچه کرومیت که حدود ۷۰ سانتیمتر می باشد ، مصرف بتن نیز در حدود ۲۵ الی ۳۰ درصد کاهش می یابد . در شرایط عادی با فرض صحیح بودن متراژ بتن برای سقف تیرچه کرومیت با ارتفاع ۲۵ سانتی متر هر متر مکعب بتون حدود ۱۰ متر مربع سقف را پوشش می دهد و برای تیرچه کرومیت با ارتفاع ۲۰ سانت نیز هر متر مکعب بتن ۱۲ الی ۱۳ متر از سقف را پوشش می دهد.
تيرچه هاي كرميت(فلزي)
از آنجا كه در توليد تيرچه‌هاي كروميت جوشكاري و كيفيت جوش از مهمترين مسائل در ساخت تيرچه با كيفيت مي‌باشد در ساخت تيرچه‌هاي كروميت باید از جوشكاري تحت حفاظت گاز co2 استفاده شود. اين نوع جوشكاري علاوه بر آنكه كيفيت بالايي دارد بدليل نداشتن سرباره جوش، بازديد چشمي و كنترل جوش بسيار آسان مي‌گردد.علاوه بر جوشكاري، مسائل مختلفي در روش ساخت تيرچه‌ها وجود دارد كه در كيفيت تيرچه توليدي بسيار مؤثر است كه از جمله مي‌توان به نحوه اورلب زيگزاگها، رعايت بعد جوش و فواصل جوش، رعايت گام زيگزاگها بر اساس محاسبات، كنترل دماي محيط و بازرسي مرتب جوشها اشاره نمود.نتيجه رعايت موارد فوق باعث ارتقاي كيفيت و رضايت مشتري خواهد شد ضمن آنكه مصرف كننده نسبت به مقاومت كافي تيرچه‌ها كاملا اطمينان خواهد داشت.
از آنجا كه اطلاعات عمومي در زمينه تيرچه‌هاي كروميت بسيار كم است در اينجا لازم مي‌دانيم تا به برخي ايرادات شايع در زمينه طراحي و محاسبه، توليد و اجراي سقفهاي كروميت كه توسط برخي افراد سودجو و يا نا‌آگاه انجام مي‌شود بصورت مختصر اشاره نماييم :
1- عدم طراحي و محاسبه تيرچه‌ها :
الف) از آنجا كه توليد كنندگان تيرچه‌هاي كروميت، آنها را بصورت كيلويي مي‌فروشند لذا هر چه آنرا سنگينتر نمايند سود بيشتري بدست میاورند بنابراين گاه تيرچه‌هايي با وزن دو يا سه برابر وزن مورد نياز ساخته شده و به مشتري تحويل داده مي‌شود و هزاران توجيه براي اينكار خود مطرح مي‌نمايند تا مصرف كننده نيز قانع شود كه اين تيرچه‌هاي سنگين كاملا اصولي و طبق محاسبات ساخته مي‌شود. متأسفانه برخي از مهندسين نيز بدليل اينكه اطلاع از محاسبات اين نوع تيرچه‌ها ندارند و نمي‌توانند تيرچه‌ها را كنترل كنند به اين امر دامن مي‌زنند تا مبادا تيرچه‌اي ضعيف ساخته شود. اكثر دتايلهاي تيرچه‌هاي كروميت كه در نقشه‌هاي اجرايي سازه‌ها ديده مي‌شود كاملا مؤيد اين مطلب مي‌باشد و متأسفانه با اين روش سرمايه‌هاي ملي در سقف ساختمانها مدفون خواهد شد.
ب) همين توليد كنندگان چنانچه قرارداد اجراي سقف با مشتري داشته باشند از آنجا كه بايد هزينه تمام شده خود را كاهش دهند با يك چرخش 180 درجه دقيقا برعكس عمل مي‌نمايند. در اين حالت از آنجا كه باز هم توان محاسبه تيرچه‌ها را ندارند بال فوقاني تيرچه‌ها را اندكي فويتر مي‌سازند تا به هنگام بتن ريزي تيرچه‌ها خم نگردد (دليل اين امر براي متخصصين كاملا آشكار است) اما بال تحتاني تيرچه‌ها را بسيار ضعيف مي‌سازند و برايشان اصلا مهم نيست كه اين تيرچه‌ها به هنگام بهره‌برداري چه بارهايي را بايد تحمل كنند.
ج) در اين بين افرادي نيز هستند كه تنها از سر ناآگاهي تيرچه‌هايي مغاير با اصول مهندسي توليد و اجرا مي‌نمايند. اين افراد معمولا تيرچه‌ها را از روي جداول آماده‌اي كه در بازار وجود دارد مي‌سازند اما بدليل اينكه هيچ تخصصي در زمينه محاسبات ندارند براي هر سازه‌اي و با هر بارگذاري و هر نوع تيغه چيني و كف سازي يك نوع تيرچه توليد مي‌كنند. به عبارت ديگر كاري به اين ندارند كه آيا اين تيرچه بايد بار 700 كيلوگرم بر متر مربع را تحمل كند يا 900 كيلوگرم بر متر مربع ! همچنين برايشان فرقي نمي‌كند كه تيرچه با بلوكه پلاستفوم كار مي‌شود يا سيماني و اينكه وزن ايندو چه تفاوتي با يكديگر خواهد داشت و براي همه ساختمانهاي مسكوني تيرچه‌هايي با مشخصات يكسان توليد مي‌كنند. بديهي است كه در اين حالت يا تيرچه‌هاي توليدي ضعيف خواهند بود و يا بدليل قويتر شدن تيرچه‌ها از مقدار مورد نياز، هزينه پرداخت شده توسط مصرف كننده افزايش خواهد يافت.
2 – استفاده از مواد اوليه نامناسب :
الف) استفاده از نبشي‌هاي فابريك :
استفاده از نبشي‌هاي فابريك موجود در بازار يكي از شايعترين موارد در اين زمينه مي‌باشد. توضيح آنكه تنها نبشي فابريك مجاز جهت استفاده در ساخت تيرچه‌هاي كروميت نبشي توليد كارخانه ذوب آهن اصفهان مي‌باشد كه به دليل ظرفيت توليد محدود و قيمت بالا اولا در اكثر شهرهاي كشور يافت نمي‌شود و ثانيا اختلاف قيمت آن با ساير نبشي‌ها باعث عدم استفاده توليد كنندگان و عدم صرفه اقتصادي (در مقايسه با استفاده از ورق جهت ساخت نبشي) خواهد شد. از طرفي نبشي‌هاي 3 و 4 فابريك موجود در بازار اكثرا ساخت كارگاههايي در شهرهاي تهران، تبريز، مشهد، اصفهان و … هستند و نكته مهم آنست كه اين نبشي‌ها به ظاهر كاملا نو و عالي مي‌باشند اما در اصل از ذوب آهن آلات قراضه بدست مي‌آيند و به هيچ عنوان مشخصات فني مورد نياز جهت استفاده در ساخت تيرچه‌ها را ندارند.
ب) استفاده از فولاد وارداتي :
با اطمينان كامل مي‌توان گفت كه هيچكدام از فولادهاي وارداتي مشخصات فني مناسب جهت استفاده در ساختمانها را ندارند و اين موضوع در تمام اشكال پروفيلها اعم از تيرآهن، ميلگرد و ورق صادق است. زيرا هيچگونه نظارت كيفيي بر اقلام وارداتي نيست و وارد كنندگان در جهت سود بيشتر ارزانترين فولادهاي خارجي كه طبيعتا نامرغوبترين آنهاست را وارد مي‌كنند. استفاده از اين فولادها در ساختمانها و تيرچه‌ها مي‌تواند بسيار خطرآفرين باشد.
ج) استفاده از مواد اوليه دست دوم :
واضح است كه استفاده از فولاد دست دوم بدليل تغيير مشخصات فني و مكانيكي آن هيچ جايگاهي در سازه و تيرچه‌ها ندارد و تنها مصرف كنندگان اين فولادها كساني هستند كه هيچ چيز بجز قيمت برايشان اهميتي ندارد.
د) استفاده از ميلگردهاي ذوبي :
متأسفانه استفاده از ميلگردهاي ذوبي در ساخت تيرچه‌هاي كروميت نيز رواج دارد. ميلگردهاي ذوبي ميلگردهايي هستند كه از ذوب آهن قراضه بدست مي‌آيند و بسيار بي‌كيفيت هستند و گاه ديده شده است كه قبل از اينكه تحمل بار كنند در اثر حمل و نقل مي‌شكنند.
ه) استفاده از ميلگردهاي AIII :
اين مورد نيز متأسفانه از شايعترين مشكلات موجود در زمينه توليد تيرچه‌هاي كروميت مي‌باشد. توضيح آنكه ميلگردهاي مجاز جهت ساخت تيرچه‌هاي كروميت تنها ميلگردهاي نوع AI (نرم) و AII (نيمه سخت) هستند. ميلگردهاي نوع AIII (سخت) جوش پذيري بسيار كمي دارند و مطابق با نشريه شماره 151 استفاده از آنها در ساخت تيرچه‌هاي كروميت ممنوع است. اما متأسفانه اكثر توليد كنندگان كوچكترين توجهي به اين مسأله ندارند و بعضي حتي تفاوت اين ميلگردها با يكديگر را نيز نمي‌دانند.
3 – ساخت غير اصولي تيرچه‌ها :
يكي از مهمترين عوامل تهديد كننده سلامت تيرچه جوشكاري نامناسب تيرچه‌ها مي‌باشد. استفاده از ترانس جوش تك فاز در بسياري از كارگاههاي غير مجاز متداول است كه موجب عدم استحكام جوش مي‌گردد. همچنين افزايش بيش از حد آمپر جوشكاري باعث ذوب شدن قطعات جوش شونده و كاهش شديد مقاومت تيرچه مي‌شود. از ديگر مشكلات ناكافي بودن طول جوشها مي‌باشد. همچنين اورلب نامناسب زيگزاگها، وصله نامناسب قطعات، عدم رعايت گام زيگزاگها و حتي بي دقتي در طول تقويتها از جمله مسائل شايع در ساخت تيرچه كروميت مي‌باشد.
